İstanbul, 12 Kasım (Hibya) - ABD Başkanı Donald Trump ile Çin lideri Xi Jinping'in geçen ay imzaladığı kapsamlı ticaret anlaşmasında özetlenen bir dizi karar, yüksek gümrük tarifeleri ve ihracat kontrollerinin geri çekilmesiyle Pazartesi günü yürürlüğe girdi.
ABD, Çin'den yapılan ithalatlara uygulanan fentanil bağlantılı gümrük tarifelerini yüzde 10'a indirdi ve karşılıklı gümrük tarifesini yüzde 34'ten yüzde 10'a düşüren anlaşmayı bir yıl uzattı.
Buna karşılık, Çin Ticaret Bakanlığı Pazartesi günü ABD'ye yönelik kritik mineraller ve nadir toprak elementleri üzerindeki bazı ihracat kısıtlamalarını geri çekti. İlk olarak 9 Ekim'de uygulanan bu kısıtlamalar, askeri donanım, yarı iletkenler ve diğer yüksek teknoloji endüstrileri için hayati önem taşıyan malzemeleri hedefliyordu.
Pekin ayrıca galyum, germanyum, antimon ve sentetik elmas ve bor nitrür gibi diğer süper sert malzemelerin ihracatına, misilleme olarak uyguladığı sınırlamalarını da geri aldı. Aralık 2024'te getirilen bu önlemler, Washington'un Çin'e yönelik yarı iletken ihracat kısıtlamalarını genişletmesine bir yanıt olarak görüldü.
Yine de Morgan Stanley ekonomistleri, Pekin'in Nisan ayında uygulamaya koyduğu ihracat kontrol çerçevesini kaldırmadığını, muhtemelen kaldıraç gücünü korumak için “ayarlanmış bir darboğaz” sürdürmek istediğini belirttiler ve devam eden stratejik rekabet göz önüne alındığında, “sürekli müzakereleri, ara sıra yaşanan gerginlikleri ve politika asimetrisini yeni denge olarak görüyoruz” dediler.
Wall Street Journal, isimsiz kaynaklara atıfta bulunarak, Çin'in ABD ordusuyla bağlantılı şirketlere nadir toprak elementleri ihracatını engellemek için “onaylanmış son kullanıcı” sistemi (VEU) geliştirdiğini ve bu sistemin sıkı bir şekilde uygulanması halinde, hem sivil hem de savunma müşterileri olan otomotiv ve havacılık şirketlerinin belirli Çin malzemelerini ithal etmesini zorlaştırabileceğini bildirdi.
Peking Pazartesi günü, ihracat kontrol listesine 13 fentanil öncüsü ekleyerek, ABD, Meksika ve Kanada'ya yapılan sevkiyatlar için lisans zorunluluğu getirdi.
Beyaz Saray, ikili anlaşmanın bir parçası olarak Çin'in bu yıl sonuna kadar 12 milyon ton soya fasulyesi ve önümüzdeki üç yıl boyunca yıllık 25 milyon metrik ton soya fasulyesi satın almayı kabul ettiğini açıkladı. Bu rakamları teyit etmeyen Çin, bu yılın büyük bir bölümünde soya fasulyesi alımlarını durdurduktan sonra, son zamanlarda ABD'den soya fasulyesi alımlarına yeniden başlamış görünüyor.
Hibya Haber Ajansı
